«Ισως είναι τέλειες οι συνθήκες ιδιαίτερα για τους Αφρικανούς δρομείς…» τόνιζε ένας τηλεσχολιαστής το πολύ ζεστό βραδάκι της 7ης Αυγούστου κατά την εισαγωγή του στην περιγραφή του τελικού των 10000μ γυναικών των ΟΑ «Barcelona 1992», δλδ πριν από 30 χρόνια. Οι κυρίες από την Αφρική καταδείκνυαν με τις εμφανίσεις τους στα meetings αλλά και στο νέο θεσμό των WChamps ότι είχαν…ωριμάσει για την πολυπόθητη πρωτιά σε κούρσα μεσαίων και μεγάλων αποστάσεων σε Ολυμπιακούς αγώνες. Λογιζόταν ως θέμα χρόνου το πότε ή, αν θέλετε, αναμενόταν να συμβεί αυτή η πρωτιά εκεί στην πόλη του ημίθεου Ηρακλή και του Καρχηδόνιου Hamilcar Barca. Ο ίδιος αλλά και όλοι οι συνάδελφοί του εντός του σταδίου Monjuik χαρακτήρισαν ως πρωταγωνίστριες την Βρετανή Liz McGolgan, την Αμερικάνα Lynn Jennings, την εκ Νότιας Αφρικής Elana Meyer αλλά και την Derartu Tulu (γεν: 21 Μαρ 1972) από την Αιθιοπία όταν η κάμερα εστίασε στα κοντινά πλάνα. Η Derartu αποδείχθηκε «έτοιμη από καιρό»…Καθόρισε εν πολλοίς το ρυθμό και οδήγησε την κούρσα σε μονομαχία με την Meyer. Υπερίσχυσε αυτής και κατέκτησε την Ολυμπιακή νίκη, την πρώτη στην ιστορία για δρομέα εξ Αφρικής!!! Τελική επίδοση 31:06.02 έναντι 31:17.75. Ακολούθησε ως 3η η Jennings σε 31:19.89. Απουσίασαν από την οκτάδα οι δρομείς της μεγάλης σχολής της Σοβιετικής Ενωσης…Την επομένη 8η Αυγ ταίριαξε η επιβλητική νίκη της Αλγερινής Hassiba Boulmerka στα 1500μ με 3:55.30 απέναντι στη Ρωσίδα Lyudmila Rogacheva (2η σε 3:56.91) και την Κινέζα Qu Yunxia (3η σε 3:57.08).

Αυτή ήταν η προβλέψιμη αλλά…πρόλαβε η Derartu την ιστορία! Βέβαια αν ταξιδέψουμε στο χρόνο διακρίνονται «κενά» Ολυμπιακής συμμετοχής εθνικών αντιπροσωπειών από τη «μαύρη» ήπειρο. Παραδείγματα - 1ο η πολύχρονη απαγόρευση συμμετοχής της Νότιας Αφρικής όσο ίσχυε εκεί το apartheid, 2ο το μποικοτάζ των ΟΑ «Montreal 1976» από 29 εθνικές αντιπροσωπείες της Αφρικής και 3ο η Ολυμπιακή Επιτροπή της Αιθιοπίας δεν ενέκρινε συμμετοχές δρομέων της σε ΟΑ ανάμεσα στα έτη 1976 και 1992 με επίσημη δικαιολογία οικονομικούς λόγους και «κρυμμένη» τις διώξεις ή την απομόνωση των φυλών Oromo και Tigray, δλδ τον αιώνιο εμφύλιο πόλεμο…H Αιθιοπία και η Νότια Αφρική επέστρεψαν στους ΟΑ στην «έκδοση» του 1992. Ο αγώνας των 10000μ έφερε ανταγωνίστριες την Tulu με την Meyer. Η Elana έτρεχε με ταχύτητες εντός Ολυμπιακών ορίων για τους «Los Angeles 1984» «Seoul 1988» αλλά ίσχυε το διεθνές «απαγορευτικό». Ετσι ή αλλιώς έγινε η πρώτη δρομέας, εκπρόσωπος της Νότιας Αφρικής,  που κατακτά Ολυμπιακό μετάλλιο. Υστερα από δέκα λεπτά αγώνα εκεί στο Monjuik η Tulu «έσπρωξε» τον ρυθμό και η Meyer ακολούθησε άνετα…Υποχώρησε ένας αριθμός δρομέων. Δεν άλλαξαν πολλά στα επόμενα εννέα λεπτά. Η Meyer τόλμησε τον αιφνιδιασμό, τέθηκε επικεφαλής αλλά δεν παρέλαβε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα… Η Tulu επιδείκνυε ετοιμότητα και λαμπρή στρατηγική! Επιτέθηκε ολίγα μέτρα πριν από το καμπανάκι…Ετρεξε το 25ο 400άρι σε 65.9 και τερμάτισε θριαμβεύτρια σε μια ιστορική κούρσα. Οι τρεις κυρίες του βάθρου συνέτριψαν τις ΡΒ: Tulu - 19.23, Meyer - 21.71 και Lynn – 20.04. Η Derartu, της φυλής Oromo γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Bokeji ψηλά στα Arsi highlands. Αναγνώρισε στα 16 χρόνια της την ικανότητα ως δρομέας. Εξαδέλφες της είναι η Tirunesh με την Genzebe Dibaba και συγχωριανός ο Kenenisa Bekele.